Waarom geven we complimenten?
Door het geven van een compliment beïnvloed je het gedrag van je kind op een positieve manier. En als je kind leert welk gedrag gewaardeerd wordt, laat hij of zij dat gedrag vaker zien. Wanneer je jouw kind een ander kindje ziet helpen en jij benoemt dat door te zeggen: ‘Wat fijn, dat je haar even helpt haar laarzen te zoeken’, dan leert jouw kind dat helpen positief is en gewaardeerd wordt.
Door het geven van complimenten stimuleer je niet alleen positief gedrag, maar draag je ook bij aan de ontwikkeling van het zelfvertrouwen van je kind. Hij leert dat hij door de ander gewaardeerd wordt en gaat zichzelf dan ook meer waarderen. Stel je maar eens voor dat je als kind een hele moeilijke puzzel voor je neus krijgt. Als je vol zelfvertrouwen bent, durf je aan de puzzel te beginnen. Je hebt namelijk geleerd dat je dat kunt en je bent niet bang om te falen. Als je dat zelfvertrouwen niet hebt, ben je bang dat het je niet lukt en geef je sneller op of misschien durf je er niet eens aan te beginnen.
Wanneer geef je een compliment?
Hoe weet je wanneer je het beste een compliment kunt geven? Het is belangrijk om in het moment een compliment te geven en niet pas aan het einde van de dag. Dit geldt vooral voor de wat jongere kinderen. Het is namelijk heel moeilijk om het compliment aan je gedrag te koppelen. Er zijn ook momenten dat je beter even kunt wachten met het geven van een compliment. Als je kind bijvoorbeeld lekker geconcentreerd aan het knutselen is, iets wat normaal heel moeilijk voor hem is. Als je hem op dat moment een compliment geeft, is hij uit zijn concentratie en heeft het compliment een ongewenst effect.
Het komt ook voor dat je beter helemaal geen compliment kunt geven. Bijvoorbeeld als je kind lukraak twee krassen op papier zet, zonder inspanning of aandacht. Als je op dat moment een compliment geeft, leert hij er weinig van. Je kunt wel benoemen wat je ziet: ‘Ik zie dat je begint met tekenen, wat ga je tekenen?’. Vaak zien we ‘Goed zo!’ ook als compliment, maar wat leert je kind daar nou precies van? Als je bij alles te horen krijgt: ‘Goed zo!’, dan heeft het compliment bij iets wat inspanning kost geen waarde meer. Hoor je vervolgens een keertje geen ‘Goed zo!’, dan word je onzeker. Is het nu dan niet goed? Geef een compliment altijd bewust en zeg meer dan alleen ‘Goed zo’. Laat weten wat je precies goed vindt.
Kunnen complimenten onzeker maken?
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat persoonsgerichte complimenten, zoals ‘Wat ben je slim!’ kinderen onzekerder maakt. Bij complimenten gericht op het gedrag van je kind, zoals ‘Je hebt echt heel hard je best gedaan!’ bleek dat niet het geval. Stel je maar eens voor: Je hebt heel hard je best gedaan op het maken van een puzzel, maar niet alle stukjes passen even goed in elkaar. Je waardeert jezelf dan toch om de inspanning die je hebt geleverd. Wanneer je - als iets lukt - altijd hoort ‘Wat ben je slim!’, word je onzeker als het maken van de puzzel een keer niet lukt. Betekent dat dan dat je niet slim bent? Kinderen die vaak te horen krijgen dat ze slim zijn, worden juist bang om fouten te maken en gaan daarom graag moeilijke dingen uit de weg.
Het geven van een compliment is een vorm van belonen. Andersom bestaat een beloning niet altijd uit een compliment. Vroeger was het bijvoorbeeld de gewoonte dat kinderen, die een plas deden op het potje, een sticker kregen. Of hen werd een sticker beloofd als ze een plas op het potje doen. De motivatie komt dan niet uit je kind zelf, maar de sticker is de motivatie. Belonen op deze manier stimuleert materialisme: je doet iets omdat je er iets voor krijgt. Het is toch veel mooier om je kind in dit geval te belonen met een oprecht compliment: ‘Wat goed dat je een plas hebt gedaan op het potje!’. Dan kun je als kind echt trots zijn op jezelf en je prestatie.