Ieder kind zijn eigen tempo
Net als met leren lopen en praten wordt ieder kind in zijn eigen tempo zindelijk. De meeste kinderen zijn er voor het tweede levensjaar nog niet aan toe. Om zindelijk te worden moet je kind dit willen en kunnen. Ook het zenuwstelsel moet voldoende ontwikkeld zijn. Te vroeg beginnen met zindelijkheidstraining brengt angst en onzekerheid met zich mee. Zo zijn er diverse signalen waarmee je kind duidelijk maakt dat hij zindelijk wil worden:
- Hij vindt het toilet interessant;
- Hij geeft aan dat hij een natte luier heeft;
- Hij wil naar de wc of op het potje zitten;
- Hij vindt een vieze luier niet fijn;
- Hij wordt bewust dat van het gevoel dat hij naar de wc moet;
- Hij doet zelf zijn onderbroek omlaag;
- Hij blijft langer droog.
Geef het goede voorbeeld
Het belangrijkste bij zindelijk worden, is dat je het je kind niet opgelegd. Zorg vooral dat je peuter je kan imiteren. Laat hem bij je als je naar de wc gaat. Daarom verschonen wij de kinderen op ons kinderdagverblijf in de buurt van de kinderwc-tjes, zodat ze de gelegenheid krijgen om de kunst bij elkaar af te kijken.
Potje of wc
Kinderen starten soms liever met een potje. Ze vinden de wc nog een beetje eng. Hoe moet je je vasthouden zonder dat je erin of eraf valt? Het doorspoelen vinden ze vaak ook spannend. Maar er zijn ook kinderen die het juist interessant vinden en die willen op de wc met of zonder plas. En zelf doortrekken! Het lezen van een boekje of voordoen met een pop die op de wc plast stimuleert je kind vaak om op de wc te gaan en eventuele angst weg te nemen.
Vergeet de stickers
Zindelijk worden is leuk. Als het lukt mogen de kinderen samen met jou trots zijn. Belangrijk is dat je vooral de inspanning prijst, niet alleen het resultaat. Ook helpt het niet om je kind te belonen met bijv. een sticker. Dit suggereert namelijk dat je als kind ook kunt falen. Laat het een zo normaal mogelijk proces zijn, zonder beloning, zonder de extra druk. Als je kind op tijd op het potje plast, is dat al geweldig. Een compliment is dan de beloning. De uiteindelijke beloning is dat hij vertrouwen krijgt in zijn eigen lichaam.
Het lukt niet (meteen)
Ongelukjes horen bij het zindelijk worden. Vaak zie je bij jongetjes (maar ook wel bij meisjes) dat ze zó in hun spel opgaan dat ze vergeten te plassen. Ook denken kinderen dat ze andere (belangrijkere) bezigheden hebben dan plassen. Ze zeggen dat ze niet hoeven terwijl ze wel degelijk moeten. Je helpt ze door ze er even aan te herinneren. Wanneer ongelukjes structureel worden, spreek je van een terugval. Een terugval ontstaat vaak door een (stressvolle) verandering in het leven van een het kind zoals de geboorte van een broertje of zusje, een verhuizing, een echtscheiding maar ook teveel dwang om zindelijk te worden. De beste reactie op een dergelijke terugval bestaat uit het accepteren dat het even niet goed gaat. Het is in ieder geval belangrijk om rustig te blijven en niet boos te worden. Meestal gaat het vanzelf over. Wees wel alert voor medische oorzaken. Soms wordt broekplassen veroorzaakt door een urineweginfectie.
Bang om te poepen
Vaak zie je dat kinderen het niet fijn vinden om op een potje of toilet te poepen. Ze voelen dan wel dat ze moeten poepen maar willen dit niet op de wc of het potje doen. Iets van je eigen lichaam achterlaten, is geen vanzelfsprekendheid. Als je kind bang is om te poepen, kan het zijn ontlasting expres ophouden. Hierdoor kan hij last krijgen van verstopping. Als dit gebeurt doet poepen op den duur pijn wat de angst alleen maar vergroot. Het vragen van een luier om daar in te poepen, voelt dan veilig voor een kind.
Wat kun je doen:
- Besteed even geen aandacht aan het poepen op de wcs. Haal alle druk eraf, zodat de negatieve lading eraf is.
- Maak je kind zelf verantwoordelijk voor het in de luier poepen. Laat hem zelf om een luier vragen, die hij zelf haalt, weggooit en opruimt. Laat je kind ook helpen met wassen en aankleden. Zo ervaart hij dat op de wc poepen makkelijker en fijner is.
- Vertel je kind dat hij moet zeggen wanneer hij moet poepen. Laat hem dan : naar de wc, op het potje of in een luier.
- Maak de wc een leuke plek. Met een kaarsje, een boekje, speelgoed of een muziekje erbij. Zo is het geen spannende plek meer.
Wat je nog meer moet weten over zindelijkheid
- Het te vroeg stimuleren van zindelijkheid kan een averechts effect hebben;
- Begin pas als er voldoende signalen zijn dat je kind er aan toe is;
- Het is beter om je kind niet te lang op potje of wc te laten zitten als er geen plas komt;
- Bespreek de aanpak wat betreft het zindelijk worden met onze leidsters en stem dit af op de thuissituatie.