Vroeg uit de luiers?
Wist je dat kinderen gemiddeld op hun derde zindelijk worden? Zindelijk worden kán echter veel eerder, al vanaf een leeftijd van 1,5 jaar. Dat heeft natuurlijk allerlei voordelen, want wegwerpluiers zijn duur en slecht voor het milieu. Bij Partou doen we daarom met een aantal locaties mee aan een pilot met vroege zindelijkheidstraining van De Pot Op. Wil je vroeg beginnen met zindelijkheidstraining? Dan is het is het belangrijk om goed te kijken of jouw kind hier al klaar voor is.
Eigen tijd, eigen tempo
Het is net als met leren lopen en praten: zindelijk word je op je eigen tempo en tijd. Je kind moet het kunnen én willen. Het begint bij zelfstandig kunnen zitten en je sluitspier kunnen gebruiken. Je kind geeft vanzelf aan wanneer hij klaar is om op het potje te gaan, net zoals zijn leeftijdgenootjes. Té vroeg beginnen met zindelijkheidstraining kan angst en onzekerheid met zich meebrengen. Daarom moeten jij en je kind het ook niet zien als verplichting, pak het gewoon spelenderwijs op.
Wanneer is het tijd? Dit zijn de signalen
Je kind:
- vindt het toilet ineens interessant;
- geeft aan dat hij een natte broek heeft;
- wil naar de wc of op het potje zitten;
- vindt een vieze luier niet meer fijn;
- wordt zich bewust van het gevoel van aandrang;
- kan zelf zijn onderbroek omlaag doen;
- blijft langer droog.
Wist je dat er een hele handige app is, waarmee je kunt checken of je kind klaar is om zindelijk te worden? Download de app De Pot Op. Daarna kun je met je kind eventueel een zindelijkheidsprogramma volgen.
Zindelijk worden in vijf stappen
Op het kinderdagverblijf lopen we – in overleg met jou – graag mee op de weg naar zindelijkheid. We volgen daarin vijf stappen. Ook handig voor thuis!
Stap 1: Het kunstje afkijken
Imiteren is in de dreumesleeftijd dé manier om dingen te leren. Als je kind bij ons interesse toont in het potje of de wc, nemen we hem spelenderwijs mee in de dagelijkse toiletroutine en laten we dit ook aan jou weten. Heeft je kind thuis interesse in de pot? Dan horen we dat natuurlijk ook graag! We kunnen er dan samen mee aan de slag.
Stap 2: Op het potje blijven zitten
Als je kind eenmaal op het potje zit, is een paar minuten blijven zitten een hele kunst. Maak er een speciaal moment van. Door samen een boekje te lezen of een liedje te zingen, wordt het leuk om op het potje te zitten. Zo houdt hij het langer vol. Het is een rustmoment, waarbij hij zich kan ontspannen en daarmee ook zijn sluitspieren. Grote kans dat er dan makkelijker een plas in het potje komt!
Stap 3: Hoera! De eerste plas is gelukt
Is het gelukt? Dan is dat een applaus of compliment waard. Jouw reactie mag best een beetje feestelijk zijn, want het heeft invloed op alle pogingen daarna. Het is goed voor het zelfvertrouwen van een kind. Een soort cadeautje. En lukt het niet? Ook geen probleem. Je hebt het samen gezellig gehad.
Stap 4: Dagelijkse routine
Heeft je kind al een paar keer op het potje geplast? Dan is het tijd om het mee te nemen in de dagelijkse routine. Je kunt je kind dan een paar keer per dag op het potje zetten. Kies hiervoor vaste momenten, bijvoorbeeld na het eten en na het slapen.
Komt er elke keer een plas in het potje? Dan kan de luier af! Eerst een dagdeel, bijvoorbeeld de ochtend of middag. Na een week kan ook ‘s middags de luier af. En vervolgens tijdens het middagslaapje.
Zorg dat je kind altijd met een lege blaas naar bed gaat. En vergeet niet: een ‘ongelukje’ hoort erbij! Zeker in het begin. Ging het even mis? Dan zet je je kind alsnog op het potje. Het kan zijn dat hij geschrokken is van de natte broek en nog niet alles heeft laten gaan. De rest vang je dan alsnog op in het potje. Weer een succesmoment! En het helpt je kind om te begrijpen dat plas en poep in de pot/op de wc hoort.
Stap 5: ‘Ik wil op het potje!’
Meestal geeft een kind op een gegeven moment zelf aan dat hij op het potje wil. Soms moet je een beetje helpen. Door te letten op signalen kun je zien wanneer je kind moet plassen of poepen. Sommige kinderen stoppen met hun spel om even stil te staan. Of krijgen een rood hoofd door het persen. Dat is hét moment om je kind even mee te vragen.
Wel of niet belonen?
Zindelijk worden is leuk! Als het lukt, is je kind supertrots. En jij ook! Wij laten zien dat we trots op hem zijn en als het fout gaat, worden we nooit boos. We proberen het gewoon opnieuw. Prijs ook thuis vooral de inspanning, niet alleen het resultaat. Beloon met woorden, een aai over de bol of een applaus. Beloon liever niet met een sticker of iets wat daarop lijkt. Dit wekt de indruk dat je kind ook kan falen. De grootste beloning is dat je kind vertrouwen krijgt in zijn eigen lichaam. Een mooier cadeau is er niet!
Wat als het niet meteen lukt?
Ongelukjes horen erbij. Vaak zie je dat kinderen zó in hun spel opgaan, dat ze vergeten te plassen. Of ze denken dat andere dingen belangrijker zijn. Soms zeggen ze dat ze niet hoeven, terwijl dat wél zo is. Je kunt je kind helpen door ze er even aan te herinneren.
Wanneer er structureel ongelukjes gebeuren als je kind al zindelijk is, noemen we dat een terugval. Dit kan ontstaan door een (stressvolle) verandering. Zoals de geboorte van een broertje of zusje, een verhuizing, een scheiding, maar ook door te veel dwang om zindelijk te worden. De beste reactie is accepteren dat het even wat minder gaat. Blijf rustig en word niet boos. Daardoor voer je de druk alleen maar op. Meestal gaat het vanzelf weer goed. Structuur en regelmaat helpen om opnieuw zindelijk te worden. Wees wél altijd alert op medische oorzaken. Soms komt broekplassen door een urineweginfectie of blaasontsteking.
Als poepen een beetje eng is
Er zijn kinderen die het moeilijk vinden om op een potje of op de wc te poepen. Het kind voelt dan wel dat hij moet, maar wil dit niet op de wc of het potje doen. Het voelt dan alsof hij iets van zijn eigen lichaam moet achterlaten. Sommige kinderen vinden dit niet fijn. Als een kind bang is om te poepen, kan hij zijn ontlasting expres ophouden, met verstopping tot gevolg. En dat kan weer pijn doen, waardoor de angst voor poepen alleen maar groter wordt. Een luier kan dan soms veilig voelen en een tijdelijke oplossing zijn.
Tot slot: Bespreek jullie aanpak gerust met ons, zo stemmen we het zindelijk worden van jouw kind samen goed af!
Leestips
- Zindelijk maken is kinderspel – Debby Mendelsohn
- De Pot Op – trainingsapp