Wat is hooggevoeligheid ?
In de praktijk wordt hooggevoeligheid soms verward met AD(H)D of autisme. Dat is onterecht; hooggevoeligheid is een karaktereigenschap en geen beperking of gedragsstoornis. Hoogsensitief zijn, is sinds kort ook wetenschappelijk bewezen: tijdens diverse onderzoeken is er in verschillende hersendelen tegelijkertijd meer dan gemiddeld activiteit vastgesteld. Met name tijdens het verwerken van situaties waarbij emoties en sociale situaties een rol spelen wordt deze hersenactiviteit vastgesteld. Elaine Aron, een Canadese psychotherapeute, doet al tientallen jaren onderzoek naar hooggevoeligheid. Uit haar onderzoeken blijkt dat bijna 20% van de kinderen hoogsensitief is. Elaine leert ons ook dat we ons moeten realiseren dat de huidige maatschappij steeds sneller gaat, waardoor er meer prikkels op kinderen afkomen en er steeds meer van ze verwacht wordt. Dit is onder meer een oorzaak van hooggevoeligheid.
Belangrijk: Veel hooggevoelige mensen kunnen dingen goed aanvoelen, voor anderen zorgen, empathie tonen en helpen. Daarom werken mensen die hoogsensitief zijn vaak in de zorg, het onderwijs of met mensen. Hooggevoeligheid verrijkt het leven hierdoor enorm.
Wat maakt hooggevoeligheid lastig voor een kind?
Doordat de zintuigen van een hoogsensitief kind extra gevoelig zijn, ervaren zij meer ongewenste prikkels. Zo kan een kind last hebben van:
- Horen: Het geluid van een druppende kraan, de telefoon of deurbel die steeds gaat, harde muziek en harde geluiden van andere kinderen.
- Zien: Fel licht, een knipperende TL, veel heen en weer geloop.
- Ruiken: Ervaren vieze- of sterke luchtjes als intens, bijvoorbeeld mest of parfum.
- Proeven: Scherpe smaken, stukjes in het eten, of de structuur van voeding in de mond. Maar ook een hongergevoel kan leiden tot irritatie.
- Voelen: Een natte zwembroek, zand tussen de tenen, labels of naadjes in kleding en het voelen van gras of zand aan je voeten ervaren zij als zeer intens. Ze hebben een extra gevoelige huid.
- Sfeergevoelig: Gevoelig voor spanning of ruzie bij anderen. Emoties van anderen voelen ze feilloos aan en kunnen dat projecteren op zichzelf, alsof zij verantwoordelijk zijn.
Hoe help je een hoogsensitief kind?
Heb jij het vermoeden dat je kind hoogsensitief is, dan help je hem door begrip te tonen en te laten voelen dat hij mag zijn wie hij is. Een hoogsensitief kind heeft net als andere kinderen kwaliteiten en valkuilen. Jij ondersteunt je kind door zijn kwaliteiten uit te vergroten. Als je kind onzeker is, kun je door goed te observeren zien wat hij zelfstandig kan en op welk punt jij hem kunt uitdagen om net een stapje verder te gaan. Lukt het toch niet, dan complimenteer jij je zoon of dochter dat hij of zij het wel heeft geprobeerd. Of je benadrukt wat al wel goed is gegaan.
Kwaliteiten die veel hooggevoelige kinderen vaak hebben:
- Ze zijn zorgzaam
- Ze hebben vaak een groot verantwoordelijkheidsgevoel
- Ze hebben een geheugen als een olifant
- Ze hebben oog voor detail
- Ze zijn creatief
- Ze hebben een sterk empathisch vermogen
- Ze staan voor rechtvaardigheid
- Ze hebben een sterke intuïtie
- Ze zijn zeer sociaal
- Ze streven naar perfectie
Valkuilen vaneen kind met hooggevoeligheid zijn vaak:
- Ze hebben faalangst
- Ze hebben moeite met ‘nee’ zeggen
- Ze willen niet teleurstellen
- Ze betrekken emoties van anderen op zichzelf
- Ze willen geen beurt in een grote groep nemen
- Ze krijgen emoties vaak niet altijd onder controle
- Ze hebben regelmatig hoofdpijn en slapen minder goed
Wat kun je nog meer doen?
Hoogsensitieve kinderen hebben vooral tijd nodig. Zij hebben de behoefte om alles in hun eigen tempo te doen. Ze worden graag goed voorbereid op wat er komen gaat. Laat ze daarom ervaren en zelf meemaken. Leg bijvoorbeeld niet uit dat je naar de nieuwe buren gaat, maar ga er gewoon heen en laat je kind meegaan en ervaren dat het niet eng is. Dit geeft rust. Gaat je kind voor het eerst naar de basisschool of bso? Leg dan uit dat je kind hooggevoelig is en waarschijnlijk de eerste weken bij binnenkomst liever achteraan bij de deur staat en aandachtig zijn omgeving observeert. Dit duurt langer dan bij andere kinderen. En als je kind een dag als heftig ervaart, sluit de dag dan positief af. Neem voor het slapen gaan met je kind de tijd om de dag door te nemen. Laat hem drie leuke, fijne momenten van de dag benoemen waar hij trots op is. Hij sluit de dag dan met een goed gevoel af en komt tot rust.
Hooggevoelige kinderen op onze kinderopvang
We hebben pedagogisch coaches in dienst die de medewerkers op de groep ondersteunen. Zij kunnen tips geven over het handelen als er hoogsensitieve kinderen op de groep zijn. Weet je dat je kind hoogsensitief is, geef dit dan aan bij ons. Dan houden we hier rekening mee. Nog een paar tips: wij weten uit ervaring dat buiten spelen helpt, wanneer er spanning is door angst of een ruzie tussen kinderen. Een kind ontlaadt dan zijn spanning. En omdat overprikkeling zich vaak uit in uitspattingen van boze buien of verdriet maken wij vaak een ‘terugtrek-plek’ om overprikkeling te voorkomen. Hier kunnen ze dan lezen, tekenen, of luisteren naar rustige muziek. Gaat jouw hooggevoelige kind naar de kinderopvang? Vraag dan of de pedagogisch medewerkers je goed op de hoogte houden over de belevenissen van je kind, positief of negatief. Zo weet je wat er speelt.
Wil je meer achtergrondinformatie hebben over hooggevoelige kinderen, dan is het boek ‘Wegwijs in hooggevoeligheid: Gids voor ouder en kind’ van Gerarda van der Veen een aanrader. Een handige website is sensikids.nl en deze video kan nog hulp bieden.
Vind een bso
Ben je nieuwsgierig geworden? We laten je graag zien hoe wij jouw kind helpen ontwikkelen en plezier laten maken met vrienden. Vind een Partou bij jou in de buurt en kom kennismaken!