Peuters die ruziemaken
Bij jonge kinderen is het ‘afpakken’ van speelgoed vaak aanleiding voor een ruzie. Maar is het eigenlijk wel afpakken? Kinderen onder de 3 jaar kunnen hun behoefte nog niet uitstellen en denken alleen vanuit zichzelf; ‘Ikke, ikke!’. Je dreumes ziet bijvoorbeeld een bal, en denkt: die wil ik! Het ziet niet dat een ander kind de bal vast heeft. En zonder verder na te denken, pakt hij de bal. Dus er is eigenlijk geen sprake van ‘afpakken’. Het geweten van jonge kinderen moet nog ontwikkeld worden. Dit is goed te merken als je naar het gezichtje van een dreumes kijkt als je zegt: ‘Niet afpakken!’. Je krijgt dan vaak een vragende blik terug die uitstraalt: ‘Heb je het tegen mij? Hoezo?’.
Benoem waarom ruzie niet leuk is
Door in situaties - als hierboven omschreven staat - de emoties van het andere kindje te benoemen, maak je kinderen bewust van elkaars gevoelens. Bijvoorbeeld: ‘Zie je, Kim wordt verdrietig als jij de bal pakt. Zij wil ook graag met de bal spelen’. De alom bekende uitspraak ‘samen delen, samen spelen’ is nog te hoog gegrepen voor kinderen onder de drie. Echt samen spelen en leren geven en nemen, is op zijn vroegst vanaf drie jaar. Bekijk onze video over hoe kinderen leren delen, samen spelen, ruzies oplossen en uiteindelijk ook vriendjes worden.
Een handje helpen bij ruzie
Naar mate je kind ouder wordt, is vooral het gedrag van de ander aanleiding tot een ruzie. “Doe niet zo irritant! Waarom moet jij ALTIJD…”, zijn veel voorkomende uitspraken. Vaak komen kinderen er onderling wel uit. Soms wordt er toch een schop of een duw uitgedeeld. Dit is moeilijk, maar het is heel belangrijk om de schopper of duwer niet direct terecht te wijzen. Je weet immers niet wat zich al eerder tussen de kinderen heeft afgespeeld. Benoem alleen wat je ziet, bijvoorbeeld: ‘Volgens mij gaat het niet helemaal goed meiden’. Kies geen partij, maar laat beiden hun verhaal vertellen zonder onderbrekingen en bemoeienissen van kinderen die er niets mee te maken hebben. Vat samen wat ieder kind je verteld heeft, ook als het twee verschillende verhalen zijn. Vaak voegen kinderen dan nog iets toe aan hun verhaal. Luister hier goed naar, want het is vaak de essentie van de ruzie. Het is belangrijk dat je aan beide kinderen vraagt wat de ander niet leuk of prettig vond.
Zelf een oplossing bedenken
Ten slotte geef je kinderen de mogelijkheid om zelf een oplossing te bedenken. Als ze er niet uitkomen, kun je altijd zelf een voorstel doen. Wanneer je kind zo boos is dat je hem of haar niet bereikt, geef het dan even de ruimte. Het is fijn om over een rustige plek te beschikken, waar je kind zich even kan terugtrekken om tot zichzelf te komen.
Uiteindelijk bepalen kinderen zelf wanneer ze erover willen praten. De echte boosheid duurt vaak maar vijf minuten. Maak echter wel duidelijk dat de ruzie eerst moet worden uitgesproken, voordat er weer verder wordt gespeeld.
Ruzie begeleiden kost tijd
Toegegeven; het kost soms even tijd om een ruzie goed te begeleiden. Maar kinderen helpen om elkaar en de situatie te begrijpen, de emotie van een ander te zien en een oplossing bedenken, levert zoveel meer op dan de verplichte ‘Sorry’! Als je kind ruzie heeft gehad met een vriendje, maar ze hebben het ook weer samen opgelost, dan kun je echt trots zijn! Ruzie is voor kinderen dus vooral oefenen met voor jezelf opkomen. Of je leren verweren als je iets echt niet wilt. En als je vriendjes wil maken, moet je ook leren geven. Kortom: ruzie maken mag en ruzies zijn een soort levenslessen.