Het leerproces
‘Op de babygroep zingt Sanny liedjes met de kinderen. Ze heeft een kaart in haar hand met daarop een afbeelding van een auto. Ze zingt het liedje ‘klein rood autootje’ en beweegt de kaart over de tafel alsof het rijdt. Terwijl Sanny het volgende liedje zingt, schuift Donovan van 1,5 jaar met zijn hand over de tafel - alsof hij met het autootje rijdt - en doet: Brrrrrrm!‘
In bovenstaand voorbeeld merk je dat Donovan Sanny imiteert. Zijn hersenen hebben echter tijd nodig om de informatie te verwerken. Het duurt even om wat hij ziet om te zetten in een actie. Het lijkt een kleine handeling, maar er gebeurt veel in zijn brein: oog-handcoördinatie, bewust je hand gebruiken en geluiden herkennen en nadoen. Donovan is hier bezig met zijn cognitieve ontwikkeling. Dit is het proces van het leren. Hij slaat dingen op, verwerkt ze, haalt ze weer terug en past uiteindelijk zijn (net geleerde) kennis toe.
Cognitieve ontwikkeling in de eerste twee jaar
In de eerste twee jaar is je kind volop bezig met dingen te leren en te ontdekken. De cognitieve ontwikkeling begint al voor de geboorte. In de eerste twee jaar doorloopt je kind verschillende fases.
Voor de geboorte
Bij je baby begint de eerste informatieverwerking al in jouw buik. Je kindje kan dan licht en donker van elkaar onderscheiden.
0-4 maanden
Je kind wordt geboren met reflexen zoals zuigreflex en grijpreflex. Naarmate hij ouder wordt, gaat hij steeds meer doelbewust handelen. Je kind slaat niet meer toevallig tegen het speeltje in de box, hij doet dat bewust. Hiermee ontwikkelt hij zijn oog-hand coördinatie.
4-8 maanden
Het gedrag van je baby is niet meer alleen op zijn eigen lichaam gericht maar ook op zijn omgeving. Hij pakt dingen om zich heen en stopt deze in zijn mond om verschillen te ontdekken.
8-12 maanden
Je kind leert combineren. Hij is erop gericht om dingen bewust voor elkaar te krijgen. Hij kan bijvoorbeeld een boekje pakken en op zoek gaan naar het plaatje van het eendje, dat hij al kent.
12-18 maanden
Je kind krijgt steeds meer inzichten. Zo weet hij bijvoorbeeld dat er in een tas of een doos dingen gestopt kunnen worden.
18-24 maanden
Je kind leert beelden in zijn hoofd langer vast te houden en daarover na te denken. In deze fase begint de fantasie tot leven te komen. Een blokje wordt een auto en er worden denkbeeldige kopjes thee gedronken. Ook gaat hij steeds meer dingen imiteren, zoals met potten en pannen spelen en lekker voor papa en mama koken.
Fantasie en werkelijkheid
Zodra de eerste twee jaar voorbij zijn, wordt het denken steeds belangrijker. Door de taalontwikkeling komt dit in een stroomversnelling. Door het contact met anderen leert je kind steeds meer. Dat wat hij nog niet weet, vult hij tot ongeveer zes jaar aan met zijn fantasie en kan dit tot die leeftijd nog ervaren als echt; de krokodil ligt volgens hem dan écht onder zijn bed.
Groei van kennis
Als je kind ouder wordt, breiden de manieren van leren zich uit. Hij vraagt door, begrijpt meer en kent meer woorden. Hij vertrouwt steeds meer op zijn denkvermogen, hij leert logisch nadenken en legt verbanden. Zesjarigen concentreren zich steeds beter waardoor ze leren lezen en rekenen. Vanaf een jaar of negen brengt je kind moeilijkere begrippen onder woorden en kan hij zich beter inleven in situaties van anderen. En hoe ouder je kind is des te minder hij gefocust is op volwassenen. Leeftijdsgenoten zijn dan belangrijker.
Help je kind verder in zijn ontwikkeling
Je kunt de cognitieve ontwikkeling van je kind op verschillende manieren stimuleren. Zorg er wel voor dat je kind niet gefrustreerd raakt, omdat iets te ingewikkeld is. Probeer af en toe iets nieuws en kijk of je kind meekomt. Een paar tips:
- Verwijder de antilekdop van de tuitbeker. Je kind ontwikkelt niet alleen zijn coördinatie, maar leert op deze manier ook wat zwaartekracht is!
- Praat veel met je kind en laat hem ook met andere kinderen praten. Tijdens interactie zijn de hersenen het meest actief.
- Doe spelletjes die zijn geheugen trainen, zoals memory of kwartet.
- Laat hem dingen sorteren (blokjes, de was, kopjes, etc). Door te sorteren, leren kinderen spelenderwijs informatie verzamelen. Hierdoor passen ze eerder geleerde informatie toe en leggen verbanden en relaties.
- Door je kind buiten te laten spelen, leert hij niet alleen over de natuur, maar ook om oplossingen te bedenken. Want hoe klim je als dreumes op een boomstam en hoe graaf je een tunnel in de zandbak zonder dat hij instort?
Klaar voor de toekomst?
Op onze kinderdagverblijven stimuleren we kinderen spelenderwijs om zich te ontwikkelen. Samen met leeftijdsgenoten ontdekken ze hun talenten en leren ze zorgen voor zichzelf, elkaar en de wereld om hen heen. Ieder kind op zijn eigen tempo en zijn eigen manier.